Тускул

А5а субэтэ "ТУСКУЛ"

   А5а- дьиэ кэргэн тутаах киһитэ, харыстыыр хаххата буолар. 

  Билиңңи будул5аннаах олоххо тыа сиригэр о5о иитиитигэр а5а оруола улахан. Уол о5о сиргэ-уокка, булка, улэ5э-хамнаска сыста5ас буола улаатарыгар а5а иититэ сүңкэн.

    Быйыл саас биһиги оскуолабытыгар саңа а5а сүбэтэ тэрилиннэ. Бу сүбэ нэһилиэк а5аларын уопсай мунньа5ын түмүгэр талылынна. Сүбэ 10 киһилээх састааптан турар, ол курдук манна киирдилэр нэһилиэк араас саастаах , олоххо актыыбынай кѳрүүлээх а5алара.

  Биһиги сүбэбитин тэрийээт да үлэбитин улуустаа5ы «А5а күрэ5ин» ыытыытынан са5алаабыппыт. Ол курдук бу мероприятияны урдук таһымнаахтык иилээн-са5алаан ыытан кѳрѳѳччүлэр да, күрэхтэһээччилэр да биһирэбиллэрин ылбыппыт.

   Бу күһүн үѳрэх дьыла са5аланыыта «А5а сүбэ» мустан саңа сыллаа5ы былааны ылыммыппыт.Улэбит сыалынан-соругунан буолар ------ I чиэппэргэ – улахан кылаас уолаттарын ылан 3 хонукка тыа5а тахсыы; II чиэппэргэ – чѳл оло5у түстүүр лекторий; III чиппэргэ – о5о идэни таларыгар кѳмѳ, кэнсиэр, курэхтэьии ; IV чиэппэргэ – уран тарбахтаах а5алар быыстапкалара, тыа5а тахсыы, түмүктүүр отчуот мунньах. Сыл устата уулусса5а рейд тэрийии.

   Быйылгы үлэбитин былаан быһыытынан тыа5а тахсыынан са5алаатыбыт. Ол курдук 8 кылаастан үѳһэ үѳрэнэр уолаттары ылан үс кѳстѳѳх сиргэ сытар «Түбэ» диэн сиргэ үс хонон кэлбиппит. Бу тэрээһин сыалынан-соругунан буолар уол о5о5о тыа5а сылдьыы сиэрин-туомун билиьиннэрии, айыл5аны харысттыыр, тыа5а сылдьан сэрэхтээх буоллуу туһунан ѳйдѳбүлү биэрии, былыргы ѳтѳхтѳрү кѳрдѳрѳн ѳбүгэлэрбит хайдах олорбуттарын кэпсэтии буолар.

   Онно  Мигалкин С. Е.  биһиги биир холобур оңостор а5абыт дьиэтигэр-уотугар үс хонугу хоннорон, аһатан-сиэтэн сүрдээх учугэйдик кѳрсүбүтэ. Кини о5олорго СКС буулдьа сааны ыһарга-хомуйарга, сааттан сэрэхтээх буоларга үѳрэттэ. Ол кэннэ сыал ытыытыгар күрэхтэспиппит. Сылгыны иитии туһунан билиьиннэрдэ. Аты ыңыырдыыры кѳрдѳрдѳ, акка сыһыан хайдах буолуохтаа5ын кэпсээтэ.

   Маны таһынан былыргы ѳтѳхтѳрү, киһи уңуохтарын, кэрэх мастары кэрийэн кѳрбүппүт, үѳрэппиппит.

Бу курдук биһиги үлэбитин сыыйа-баайа са5алаан эрэбит. Оскуолабытыгар уопсайа 24 а5ата суох о5о үѳрэнэр. Онтон 9 кыыс, 15 уол. Түмүккэ кѳрдѳххѳ уола баһыйар. Онон үлэбит сүрүн хайысхатынан буолар а5ата суох уол о5олору иитигэ кѳмѳ буолар.